"Rozważania zawarte w tej pracy skupiają się w dwóch częściach, które są konstytuowane poprzez dwie możliwości odpowiedzi na pytanie: "Czym jest fikcja?". Pytanie pozostaje to samo, lecz zwraca się ono ku odmiennym warstwom znaczeniowym, określającym podwójną możliwość pojawiania się samej fikcji. Determinuje to odmienność kształtu myślenia poruszającego się po każdej z dwóch struktur prezentowania się fikcji, tj. jej konkretnego uprzedmiotowienia w "rzeczywistości" tekstualnej i jej uobecniania w "rzeczywistości" źródłowej. Stanowi to zrazem podstawę rozróżnienia na fikcję jako pojęcie i fikcję jako istotę. Na tym rozróżnieniu opiera się rozwarstwienie, jakie rozporządza epistemologią fikcji, będącą ujęciem fikcji w dwóch odmiennych sposobach jej istnienia – jako zjawiska oraz jako istoty w jej prezentowaniu się w polu epistemicznym i w polu epistemologicznym. (...)
W części pierwszej dokonano prezentacji procesu kształtowania się rozumienia pojęcia fikcji w dyskursie filozoficznym i naukowym. Wskazano na podstawowe znaczenia fikcji, które są uwikłane w fundamentalne rozstrzygnięcia ontologiczne i epistemologiczne. (...)
W drugiej części zostaje postawiony problem fikcji w jej źródłowym określeniu. Jego warunkiem wstępnym było "oczyszczenie" jej pola pojawiania się, w którym fikcja "odchylała" się od własnej istoty, prezentując się we własnym innobycie jako zastygłym w sobie (w przedmiotowości) pojęciu czy wyobrażeniu. Najpilniejszym zadaniem staje się w tym miejscu sprowadzenie fikcji w pole jej istotowego pojawiania się: odsłonięcie obszaru ustanowienia jej istoty poza nią samą jako przesunięcia jej sensu i umożliwienie pytaniu skierowania się ku jej źródłowemu sensowi."(ze wstępu)